Đại sứ quán Ba Tư tại Thủ đô Canberra. Nguồn: AAP / LUKAS COCH

Các cơ quan cảnh sát và tình báo Úc tiết lộ rằng Lực lượng Vệ binh Cách mạng Ba Tư đứng sau hai vụ tấn công bài Do Thái ở Úc. Việc phát hiện mạng lưới do Ba Tư chỉ đạo đã dẫn đến việc trục xuất Đại sứ Ba Tư tại Canberra và rút các viên chức ngoại giao Úc khỏi Tehran.

Cơ quan An ninh Tình báo Úc (ASIO) cho biết họ tin tưởng rằng Ba Tư đã thực hiện các cuộc tấn công nhắm vào Giáo đường Do Thái Addass Israel ở Melbourne và nhà hàng Lewis’ Continental Kitchen ở Sydney.

Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định chính phủ Ba Tư đã tìm cách chia rẽ người dân Úc bằng cách kích động chủ nghĩa bài Do Thái.

Ông Albanese nói, “Đây là những hành vi gây hấn đặc biệt nghiêm trọng và nguy hiểm, bị một quốc gia nước ngoài dàn dựng ngay trên đất Úc”.

“Đây là những nỗ lực nhằm phá hoại sự gắn kết xã hội và gieo rắc chia rẽ trong cộng đồng chúng ta”.

Điều đó hoàn toàn không thể chấp nhận được, và Chánh phủ Úc đang thực hiện các biện pháp mạnh mẽ và quyết đoán để đáp trả”.

Cơ quan An Ninh và Tình báo Úc Đại Lợi vạch trần mạng lưới của IRGC

Vào tháng 1/2025, sau hàng loạt vụ tấn công bài Do Thái, Cảnh sát Liên bang Úc (AFP) cho biết họ đang xem xét về việc có thế lực nước ngoài tài trợ cho tội phạm địa phương.

Giờ đây, điều này dường như đã được xác nhận. Tổng giám đốc ASIO, Mike Burgess, khẳng định:

“Cuộc điều tra kỹ lưỡng của chúng tôi đã phát hiện và bóc tách mối liên hệ giữa các tội danh bị cáo buộc và các chỉ huy trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo của Ba Tư (IRGC). "

“Lực lượng vệ binh cách mạng Ba Tư đã sử dụng một mạng lưới phức tạp các đối tượng trung gian để che giấu sự dính líu của mình. Những đánh giá chính thức như thế này không bao giờ được thực hiện nhanh chóng hay qua loa. Trong trường hợp này, kết luận là rõ ràng”.

Alex Rychvin, đồng Giám đốc điều hành Hội đồng Lãnh đạo Do Thái Úc thể hiện sự cảm kích.

“Hai trong số những cuộc tấn công này đã được lên kế hoạch và dàn dựng bởi một thế lực nước ngoài ngay trên đất Úc”.

“Cộng đồng Do Thái Úc trước hết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới AFP, ASIO và cảnh sát tiểu bang vì đã bảo vệ chúng tôi, vì sự tận tâm theo đuổi những kẻ này, phá án và đưa thủ phạm ra trước công lý”.

Đại sứ Ba Tư bị trục xuất, lần đầu tiên kể từ Thế chiến II

Đại sứ Ba Tư tại Úc Ahmad Sadeghi cùng ba quan chức khác đã bị trục xuất và có bảy ngày để rời khỏi Úc. Đây là lần đầu tiên một đại sứ bị Úc trục xuất kể từ Thế chiến II.
 

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với SBS Persian hồi đầu năm 2024, ông Sadeghi từng phủ nhận hoàn toàn sự can thiệp của Ba Tư:
 

“Không! Không! Không hề có sự can thiệp từ Ba Tư tại đây. Hoàn toàn không, dưới bất kỳ hoàn cảnh nào.”
 

Ngoại trưởng Penny Wong cho biết Úc sẽ rút Đại sứ của mình tại Ba Tư và đình chỉ hoạt động của đại sứ quán, nhưng quan hệ ngoại giao sẽ không hoàn toàn bị cắt đứt.
 

“Úc đã có đại sứ quán ở Ba Tư từ năm 1968. Tuy nhiên, chính phủ hiện đã quyết định rút Đại sứ của chúng ta khỏi Ba Tư, và chúng tôi đã đình chỉ hoạt động của đại sứ quán tại Ba Tư để bảo đảm an toàn cho các viên chức cũng như an ninh biên giới Úc.”

Chính phủ chuẩn bị liệt IRGC vào danh sách khủng bố

Theo Bộ luật Hình sự Úc, việc cung cấp hỗ trợ cho một tổ chức khủng bố nằm trong danh sách là phạm tội. Trước đây, IRGC chưa bị liệt kê vì là cơ quan chính phủ.

Bộ trưởng Nội vụ Tony Burke cho biết điều này sắp thay đổi:

“Cuộc tấn công đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên lãnh thổ của chúng ta có nghĩa là chúng ta phải điều chỉnh phản ứng phù hợp với mối đe dọa đang thay đổi”.

“Đó là lý do tại sao chính phủ có ý định đưa ra một chế độ pháp lý mới trong Bộ luật Hình sự để chúng ta có thể liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Ba Tư vào danh sách”.

IRGC là một nhánh quân sự của Ba Tư, thành lập sau Cách mạng Ba Tư năm 1979, trực tiếp báo cáo lên Lãnh tụ Tối cao. Tại Úc, các lời kêu gọi liệt IRGC vào danh sách khủng bố gia tăng mạnh mẽ sau cái chết của Mahsa Amini năm 2022.

Tiến sĩ Jessica Genauer, giảng viên cao cấp tại Đại học Flinders, cảnh báo động thái này có thể gây hệ lụy ngoại giao:

“Bất kỳ ai từng phục vụ trong IRGC hoặc có liên quan tới IRGC giờ đây có thể sẽ bị cấm nhập cảnh Úc… Việc liệt một tổ chức như thế thành khủng bố phức tạp hơn nhiều khi nó gắn liền với một bộ máy nhà nước.”

Trong một khoảnh khắc hiếm hoi của sự ủng hộ lưỡng đảng, Lãnh đạo phe Đối lập, là bà Sussan Ley, khẳng định Liên đảng ủng hộ các biện pháp của chánh phủ:

“Những hành động can thiệp nước ngoài nghiêm trọng này là những nỗ lực trắng trợn nhằm chia rẽ sự gắn kết xã hội của chúng ta… Tôi muốn khẳng định rõ ràng rằng, dù chúng tôi ngồi đối diện với chánh phủ trong nghị viện này, chúng tôi hoàn toàn thống nhất ủng hộ các biện pháp được công bố hôm nay.”