​Giải Nobel Vật Lý 2025 được trao cho ba khoa học gia người Anh John Clarke (bên trái), người Pháp Michel H.Devoret (ở giữa) và người Mỹ John M.Martinis. AP - Christine Olsson

Ủy ban Nobel hôm nay, 07/10/2025 cho biết Nobel Vật lý 2025 vinh danh ba khoa học gia là John Clarke người Anh, khoa học gia Michel H. Devoret người Pháp và John M. Martinis người Mỹ, vì những công trình nghiên cứu về cơ học lượng tử.

Theo giải thích của Ủy ban Nobel, ba khoa học gia này đã có những « khám phá về hiệu ứng đường hầm lượng tử vĩ mô và sự lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện ». Trong các năm 1984 và 1985, ba khoa học gia Anh, Pháp và Mỹ đã thực hiện một loạt các thí nghiệm với một mạch điện tử được chế tạo từ các chất siêu dẫn, các linh kiện có thể dẫn điện mà không có điện trở.

Các nghiên cứu của ba khoa học gia vật lý cho thấy một hạt ở quy mô lượng tử, có thể đi xuyên qua một vách ngăn tương đương – một hiện tượng được gọi là « hiệu ứng đường hầm ». Theo ban giám khảo, công trình khoa học này đã « mở đường cho sự phát triển của thế hệ công nghệ lượng tử tiếp theo, bao gồm mật mã lượng tử, máy tính lượng tử và cảm biến lượng tử ».

AFP nhắc lại, giải Nobel Vật lý 2024 đã được trao cho hai khoa học gia, một người Canada gốc Anh, Geoffrey Hinton và một người Mỹ John Hopfield vì những nghiên cứu của họ trong những năm 1980 về mạng nơ-ron nhân tạo, góp phần phát triển ngành công nghệ trí tuệ nhân tạo đương đại.

Phần thưởng của giải Nobel bao gồm một bằng khen, một huy chương vàng và một tấm séc trị giá 11 triệu cua-ron Thụy Điển, tương đương với gần một triệu euro.