Người thân của những nạn nhân thiệt mạng bật khóc nức nở sau nghi lễ cầu siêu tại tỉnh Sisaket, Thái Lan. Ảnh: Reuters
GIAO TRANH THÁI LAN – CAO MIÊN, theo hãng tin Reuters, Thái Lan cáo buộc lực lượng Cam Bốt đã vi phạm thỏa thuận ngừng bắn tại ba địa điểm riêng biệt dọc biên giới tranh chấp vào hôm 30/7, cảnh báo rằng hành động gây hấn tiếp diễn có thể buộc quân đội Thái Lan phải đáp trả kiên quyết hơn.
Những cáo buộc này được đưa ra chưa đầy hai ngày sau khi cả hai chính phủ đạt được thỏa thuận ngừng bắn do Malaysia làm trung gian.
Thỏa thuận này có hiệu lực vào nửa đêm ngày 28/7 - rạng sáng ngày 29/7 nhằm mục đích chấm dứt giao tranh và ngăn chặn leo thang trong cuộc xung đột đẫm máu nhất của họ trong hơn một thập kỷ.
Trước đó, năm ngày giao tranh ác liệt đã khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và hơn 300.000 dân thường ở cả hai bên phải di tản.
Lệnh ngừng bắn đạt được sau nỗ lực can thiệp của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ông Trump trước đó đã cảnh báo các lãnh đạo Thái Lan và Cam Bốt rằng nếu giao tranh tiếp tục, Thái Lan và Cam Bốt sẽ phải đối mặt với mức thuế 36% đối với hàng hóa của họ tại Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của cả hai nước, trừ khi có thể đàm phán giảm thuế.
Sau khi thỏa thuận ngừng bắn đạt được, ông Trump cho biết đã nói chuyện với cả hai nhà lãnh đạo và chỉ thị cho đội ngũ thương mại của mình tiến hành các cuộc đàm phán thuế quan.
Vào hôm 30/7, Thái Lan cho biết lực lượng Cam Bốt đã nổ súng vào các vị trí ở tỉnh Sisaket, phía đông bắc Thái Lan - giáp biên giới phía bắc của Cam Bốt.
Thiếu tướng Winthai Suvaree, là phát ngôn nhân của quân đội Thái Lan, nói với các phóng viên:
"Lực lượng Cam Bốt đã xử dụng võ khí hạng nhẹ và súng phóng lựu, buộc Thái Lan phải đáp trả để tự vệ."
"Đây là lần thứ hai kể từ khi có thỏa thuận và thể hiện việc không tôn trọng thỏa thuận, phá hoại những nỗ lực xuống thang và cản trở lòng tin giữa hai nước."
Cam Bốt đã bác bỏ các cáo buộc, khẳng định họ cam kết tuân thủ lệnh ngừng bắn và yêu cầu có quan sát viên.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cam Bốt, Chum Sounry, nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo:
" Cam Bốt bác bỏ mạnh mẽ các cáo buộc vi phạm ngừng bắn vì chúng sai lệch, gây hiểu lầm và gây hại cho quá trình xây dựng lòng tin vốn mong manh."
Ông cũng cho biết chính phủ Cam Bốt ủng hộ một cơ chế giám sát và quan sát độc lập.
Thỏa thuận ngừng bắn, vốn cũng bao gồm việc tạm dừng di chuyển lực lượng quân đội, mở đường cho một cuộc họp quân sự cấp cao có sự tham gia của các bộ trưởng quốc phòng vào ngày 4/8 tại Cam Bốt.
Hiện chưa có báo cáo về bất kỳ việc đạn pháo binh hạng nặng nào được bắn trả qua lại nhưng cũng không có báo cáo về việc rút quân của cả hai bên.
Lao động nhập cư Cam Bốt đánh đổi lớn vì xung đột.
Lính Cam Bốt đang giữ vị trí tại cửa khẩu An Ses. Ảnh: Reuters
Tại một trại tị nạn tạm bợ ở tỉnh Oddar Meanchey, phía tây bắc Cam Bốt, một người cha và gia đình của ông đang đối mặt với những thiệt hại nặng nề từ cuộc xung đột biên giới kéo dài 5 ngày với Thái Lan, vốn vừa kết thúc bằng một lệnh ngừng bắn đầy mong manh vào hôm 28/7.
Ông Yen Luot, 59 tuổi, cùng bốn người con và con rể, con dâu, đã phải bỏ lại công việc ở Thái Lan và trở về quê hương Cam Bốt vào tuần trước.
Nỗi sợ hãi rằng việc cuộc giao tranh ác liệt ở biên giới giữa hai nước sẽ chuyển hóa thành các hành vi bạo lực nhằm vào công dân Cam Bốt đã khiến họ quyết định ra đi.
Ông Luot nói từ khu trại gồm nhiều dãy lều dựng tạm trên một cánh đồng: "Trước khi giao tranh nổ ra, tất cả họ đều làm việc ở Thái Lan,"
"Tôi đã bảo mọi người về nhà vì lo ngại cuộc xung đột giữa hai nước sẽ khiến chúng tôi bị tấn công ở đó (Thái Lan)."
Ông Luot cho hay mình đã xem các video trên mạng xã hội mô tả những vụ tấn công công dân Cam Bốt của những người theo chủ nghĩa dân tộc Thái Lan và ông lo sợ tình hình có thể leo thang.
Bản thân ông Luot đã có 15 năm làm công nhân xây dựng ở Thái Lan. Giờ đây, ông lo lắng về tương lai của gia đình mình, khi họ mất cả việc làm lẫn chỗ ở mà vẫn còn nợ ngân hàng.
Ông nói, "Nếu tình hình cải thiện, các con tôi có thể quay lại Thái Lan làm việc hoặc tìm việc ở Phnom Penh,"
"Nhưng lúc này, chúng tôi thậm chí không có tiền để đi Phnom Penh tìm việc."
Ông Luot và gia đình là một trong số hàng ngàn lao động Cam Bốt hồi hương từ Thái Lan do cuộc giao tranh.
Trước khi xung đột bùng phát, có hơn 520.000 người Cam Bốt làm việc tại Thái Lan, chiếm 12% lực lượng lao động nước ngoài của quốc gia này, theo số liệu chính thức.
Tranh chấp biên giới kéo dài hàng thập kỷ giữa hai nước láng giềng Đông Nam Á đã leo thang từ cuối tháng Năm và bùng phát thành xung đột quân sự vào ngày 24/7.
Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau đã châm ngòi cuộc giao tranh.
Cô Chharn Sarou, con gái ông Luot, từng làm việc trong một nhà máy ở Thái Lan trước khi chạy trốn về nước tuần trước, cho biết quản lý của cô muốn cô ở lại đó.
Tuy nhiên, cô lo sợ những hành động thù địch giữa hai nước có thể đẩy cô vào nguy hiểm.
Cô Sarou cũng nói rằng mình không biết sẽ làm gì tiếp theo.
Cô nói, "Nếu có cơ hội tìm việc ở trong nước, tôi sẽ ở lại, chứ không quay lại Thái Lan nữa."
(Theo BBC)