HOA KỲ - Trong một diễn tiến chưa từng có trong lịch sử thương mại kỹ nghệ, hai gã khổng lồ sản xuất chip hàng đầu thế giới, là NVIDIA và AMD, đã đồng ý trả cho chánh phủ Mỹ 15% doanh thu từ việc bán chip tại Trung Quốc như điều kiện để có được giấy phép xuất cảng từ chánh quyền ông Trump. Thỏa thuận này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cách Washington thực hiện việc kiểm soát thương mại công nghệ với Bắc Kinh.

Theo một nguồn tin am hiểu vấn đề, NVIDIA đã cam kết nộp 15% doanh thu từ việc bán chip H20 tại Trung Quốc, trong khi AMD sẽ thực hiện cam kết tương tự với doanh thu từ chip MI308. Thông tin này ban đầu được Financial Times đưa tin và sau đó được xác nhận qua nhiều nguồn khác nhau.

Diễn tiến này diễn ra chỉ hai ngày sau khi giám đốc điều hành của hãng NVIDIA, là ông Jensen Huang, có cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump, một cuộc gặp mà nhiều người quan sát cho rằng đã đóng vai trò then chốt trong việc mở đường cho thỏa thuận hiện tại. Bộ Thương mại Mỹ đã bắt đầu cấp giấy phép H20 vào tuần trước, loại bỏ một rào cản đáng kể cho việc NVIDIA bán hàng vào thị trường Trung Quốc.

Thỏa thuận này xuất hiện trong bối cảnh chánh quyền ông Trump đã đóng băng việc bán một số chip tân tiến cho Trung Quốc từ đầu năm nay, khi căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang. Động thái này thể hiện cách thức mới của Washington - không chỉ đơn thuần cấm hoặc cho phép, mà tìm cách hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động thương mại của các công ty Mỹ với Trung Quốc.

Đáng chú ý là chánh quyền ông Trump vẫn chưa quyết định cách xử dụng số tiền thu được từ việc chia sẻ doanh thu này. Tuy nhiên, việc thiết lập một chính sách như vậy cho thấy một xu hướng mới trong chính sách thương mại, nơi chánh phủ không chỉ đóng vai trò quản lý mà còn trở thành đối tác hưởng lợi trong các giao dịch thương mại quan trọng.

Phản ứng từ phía các công ty cho thấy sự thận trọng trong việc đối phó với tình hình chánh trị phức tạp hiện tại. Phát ngôn viên của NVIDIA cho biết công ty tuân thủ các quy tắc xuất cảng mà chánh phủ Mỹ đặt ra cho việc tham gia vào các thị trường trên toàn thế giới. Người này cũng nói thêm rằng mặc dù họ đã không bán chip H20 cho Trung Quốc trong nhiều tháng, công ty hy vọng các quy tắc kiểm soát xuất cảng sẽ cho phép Mỹ cạnh tranh tại Trung Quốc và trên toàn thế giới.

Trong khi đó, AMD đã không phản hồi ngay lập tức về yêu cầu bình luận, cho thấy sự thận trọng của công ty trong việc công khai thảo luận về những vấn đề nhạy cảm này. Sự im lặng này có thể phản ánh mong muốn tránh thu hút sự chú ý không mong muốn trong bối cảnh chánh trị căng thẳng hiện tại.

Thỏa thuận này có thể thiết lập một tiền lệ mới cho cách thức chánh phủ Mỹ áp dụng cách thức quản lý thương mại công nghệ với các đối thủ chiến lược. Thay vì chỉ xử dụng các biện pháp cấm hoặc hạn chế, Washington giờ đây đã tìm ra cách để hưởng lợi trực tiếp từ các hoạt động thương mại này, tạo ra một mô hình "chia xẻ lợi ích" chưa từng có trong lịch sử thương mại quốc tế.

Tình hình này cũng diễn ra song song với những diễn tiến khác trong ngành công nghệ. Giám đốc điều hành của hãng Intel, là Lip-Bu Tan, dự kiến sẽ có chuyến thăm Tòa Bạch Ốc, sau khi ông Trump kêu gọi sa thải ông vì các mối quan hệ với doanh nghiệp Trung Quốc. Điều này cho thấy chánh quyền hiện tại đang có cách làm việc rất cứng rắn đối với bất kỳ mối liên hệ nào với Trung Quốc trong ngành công nghệ.