​Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo với thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tòa Bạch Ốc, Hoa Thịnh Đồn, Hoa Kỳ, ngày 29/09/2025. AFP - ANDREW CABALLERO-REYNOLDS

Sau 2 năm chiến tranh, Israel và Hamas sáng hôm qua, 09/10/2025 đã đạt thỏa thuận về ngừng bắn và phóng thích con tin, giai đoạn đầu của kế hoạch do tổng thống Mỹ Donald Trump đề xướng nhằm đi đến “hòa bình lâu dài” ở Gaza. 

Trong giai đoạn đầu của kế hoạch, trong vài ngày tới, Hamas sẽ trả tự do cho 20 con tin Israel còn sống sót. Về phần mình, Israel sẽ bắt đầu rút quân khỏi phần lớn dải Gaza. Hai bên đã đạt được thỏa thuận này sau 3 ngày đàm phán gián tiếp qua trung gian của Ai Cập. Thỏa thuận chỉ có hiệu lực sau khi được chánh phủ Israel thông qua trong cuộc họp lúc 17 giờ, giờ địa phương hôm 9/10/2025. 

Thông tin về thỏa thuận này đã được tổng thống Trump thông báo một cách tự hào trên mạng xã hội Truth Social : “Điều này có nghĩa là TẤT CẢ các con tin sẽ sớm được thả và Israel sẽ rút quân về một ranh giới đã được thỏa thuận, theo bước đầu tiên, để tiến tới một nền hòa bình bền vững, lâu dài… TẤT CẢ các bên đều được đối xử công bằng”.

Từ Atlanta, thông tín viên Edward Maille cho biết thêm :

“Trả lời phỏng vấn qua điện thoại với kênh Fox News, Donald Trump cho biết rất tự tin thiết lập được hòa bình ở Trung Đông, nhưng vẫn mơ hồ về tương lai của Gaza và những điều khoản tiếp theo trong kế hoạch hòa bình, khi bước đầu tiên của thỏa thuận đã được thực hiện. Hội đồng hòa bình, do Donald Trump điều hành sẽ giám sát việc thực hiện.

Tổng thống Mỹ nhận định : “Chúng tôi tin rằng Gaza sẽ trở thành một nơi an toàn hơn và có thể được tái thiết. Các nước khác trong khu vực sẽ hỗ trợ việc tái thiết Gaza, họ rất giàu có và chúng tôi muốn thấy điều đó được thực hiện. Chúng tôi sẽ can thiệp để hỗ trợ họ thành công, hỗ trợ duy trì hòa bình. Tôi tin rằng hòa bình sẽ được duy trì”.

Tổng thống Trump cũng khoe những hành động của ông để giúp đạt được hòa bình trên thế giới, nêu ra 7 thỏa thuận mà ông đã đàm phán, như thỏa thuận giữa Ấn Độ và Pakistan, hoặc giữa Armenia và Azerbaijan. Một số thỏa thuận đạt được nhờ vào chánh sách quan thuế, mà theo ông, đã gây áp lực đối với các nước.

Ông Trump khẳng định : “Các chính sách quan thuế đã mang lại hòa bình trên thế giới, tôi nói thật, chúng đã mang lại hòa bình cho thế giới, giúp đạt được không chỉ thỏa thuận này mà các thỏa thuận khác. Mọi người biết đấy, tôi đã đạt được 7 thỏa thuận hòa bình”.

Hamas và Israel đạt thỏa thuận được chỉ vài ngày trước khi giải Nobel Hòa bình 2025 được công bố vào thứ Sáu này. Đó là giải thưởng mà ông Trump khao khát có được, và tự xem mình xứng đáng được nhận với danh sách các thỏa thuận hòa bình nhờ ông mà đã đạt được”.

Cho dù thông báo thỏa thuận sẽ được ký vào cuối ngày 9/10/2025, theo AP, Israel vẫn tiếp tục không kích Gaza. Những tiếng nổ vẫn vang lên sáng nay tại vùng lãnh thổ Palestine, nhưng hiện chưa có báo cáo về thiệt hại hoặc thương vong. Israel không có bình luận nào về các cuộc tấn công này, mà chỉ cho biết đang chuẩn bị thực hiện lệnh ngừng bắn.

Mặc dù còn nhiều điểm mơ hồ về thỏa thuận, ví dụ như Hamas có sẽ bị giải giáp hay không và bằng cách nào, hoặc ai sẽ cai quản Gaza, nhưng bước đầu tiên này cho thấy các bên đang tiến gần đến việc chấm dứt cuộc khiến hơn 60.000 người Palestine thiệt mạng ở Gaza và gây ra nạn đói tại khu vực này.

Tại Gaza, người dân vui mừng, hân hoan trước thông tin này. Nhiều người xuống đường vỗ tay, một số hô vang khẩu hiệu “Allah Akbar” – Thượng Đế Vĩ Đại. Nhiều người mừng trong nước mắt, hy vọng được sớm trở về nhà sau hai năm phải di tản tránh bom.

Quốc tế “nhẹ nhõm” về tình hình ở Gaza

Các lãnh đạo quốc tế cũng đồng loạt đưa ra phản ứng về thỏa thuận. Trước tiên là chính quyền Palestine, tổng thống Mahmoud Abbas hy vọng “thỏa thuận này cho phép thành lập Nhà nước Palestine độc lập”. Các nước làm trung gian đàm phán, như Thổ Nhĩ Kỳ, qua lời tổng thống Recep Tayyip Erdogan, đã cảm ơn ông Trump “thể hiện ý chí chính trị cần thiết để khuyến khích chính phủ Israel chấp nhận lệnh ngừng bắn” và cho biết Ankara sẽ tiếp tục cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza.

Tại Âu châu, tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi Israel và Hamas “tôn trọng nghiêm chỉnh các điều khoản” của thỏa thuận. Một cuộc họp về tương lai Gaza sẽ diễn ra vào hôm 9/10/2025, vốn đã được lên kế hoạch từ nhiều ngày trước. Thủ tướng Anh Quốc, Keir Starmer, hoan nghênh những nỗ lực ngoại giao của Ai Cập, Qatar và Thổ Nghĩ Kỳ để đạt được bước đầu tiên quan trọng này, “khiến cả thế giới cảm thấy nhẹ nhõm”. Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho rằng “những diễn biến ở Israel rất đáng khích lệ”, và khẳng định theo dõi tình hình chặt chẽ, tin rằng có thể tìm được giải pháp bền vững trong tuần này. Liên Hiệp Âu Châu nhấn mạnh “tiếp tục hỗ trợ nhân đạo nhanh chóng cho Gaza và sẵn sàng đóng góp vào quá trình phục hồi và tái thiết”.

Nội dung thỏa thuận Israel – Hamas

Thỏa thuận đạt được giữa Israel và phe Hamas trong đêm thứ Tư 08 sáng thứ Năm ngày 09/10, liên quan đến giai đoạn một của kế hoạch 20 điểm của tổng thống Trump nhằm vãn hồi hòa bình cho Gaza sau 2 năm chiến tranh khốc liệt.

Văn bản dự kiến được ký kết trong ngày thứ Năm 09/10, bao gồm tất cả các điều khoản và cơ chế để thực hiện giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, cho phép đi đến việc chấm dứt chiến tranh, trả tự do cho các con tin Israel và tù nhân Palestine cũng như là đưa hàng viện trợ nhân đạo vào Gaza, theo như thông báo từ phía Qatar, đồng trung gian hòa giải.

Thỏa thuận bao gồm :

-Đôi bên ngưng giao chiến vào thời điểm ký kết thỏa thuận và trao đổi tù nhân Palestine lấy con tin Israel. Hamas sẽ thả hết một lần 20 con tin còn sống sót (trong số 47 người còn bị cầm giữ ở Gaza), để đổi lấy 2.000 tù nhân Palestine, bao gồm 250 người bị án tù chung thân và 1.700 tù nhân khác bị giam cầm kể từ đầu xung đột.

-Cuộc trao đổi diễn ra 72 giờ sau khi thỏa thuận được ký kết.

-Mỗi ngày, gần 400 xe tải hàng viện trợ sẽ được vào Gaza trong vòng năm ngày đầu tiên của lệnh ngừng bắn. Con số này sẽ được tăng lên trong những ngày sắp tới, theo thông báo từ phía Hamas.

-Người di tản đến phía Nam dải Gaza phải được hồi hương ngay lập tức về thành phố Gaza và phía bắc lãnh thổ.

-Theo ông Trump, Israel “sẽ rút quân về phía đường ranh giới đã thỏa thuận” bên trong vùng lãnh thổ. Theo một viên chức cấp cao của Hamas, thỏa thuận quy định một “kế hoạch rút quân” của Israel.

Trong thông cáo, Hamas kêu gọi “tổng thống Trump và các bên bảo trợ cho thỏa thuận buộc Israel phải thực hiện đầy đủ các kỳ hạn của thỏa thuận, và không cho phép họ trốn tránh hay trì hoãn trong việc thực thi những gì đã được thỏa thuận”. Tuy nhiên, Hamas không đề cập đến việc giải giáp cũng như số phận các chiến binh của họ, những điểm chính trong đề xướng kế hoạch hòa bình của Trump.

Cuối cùng, phe Hamas cho biết các cuộc đàm phán cho giai đoạn hai của lệnh ngừng bắn sẽ được bắt đầu “ngay lập tức” sau khi ký kết giai đoạn một của thỏa thuận. AFP cho biết phía Israel chưa có tuyên bố gì về vấn đề này.

(Theo RFI)