​Ảnh minh diễn : Ủy ban Tình báo Thượng Viện Hoa Kỳ mở phiên điều trần tại điện Capitol ở Washington, về mối đe dọa cho thế giới khi Nga tiếp tục tấn công Ukraine, ngày 10/03/2022. AP - J. Scott Applewhite

Le Figaro Magazine tiết lộ « CIA biết tất cả về việc Nga chuẩn bị xâm lăng ». Trong một cuốn sách gây sốc mới xuất bản, một nhà báo điều tra của New York Times cho biết cơ quan tình báo Mỹ nhờ vào mạng lưới điệp viên đã nắm được chi tiết về « chiến dịch quân sự đặc biệt » mà Putin tung ra vào tháng 2/2022.

L’Express tuần này dành hồ sơ cho « doanh nghiệp gia đình » vốn mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế Pháp, Le Point đặt vấn đề « Tại sao lại ghét người giàu như vậy ? ». Về thời sự quốc tế, Courrier International chạy tít trang bìa « Hoa Kỳ, cỗ máy trục xuất ». Bắt bớ hàng loạt, giam cầm, trục xuất…chính quyền Trump càng cứng rắn hơn đối với di dân, gây xúc động tại Âu châu. Le Nouvel Obs chạy tựa « Palestine được nhìn nhận, và sau đó thì sao ? ».

Án tù cho cựu tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy : Cú sốc lớn

Thời sự gây chấn động nước Pháp tuần này là lần đầu tiên trong lịch sử Đệ ngũ Cộng hòa, một cựu nguyên thủ sẽ phải vào tù trong vài tuần tới vì tham gia vào một « âm mưu tội phạm » nhằm « chuẩn bị một hoạt động tham nhũng ở mức độ cao nhất », với sự trợ giúp của các cộng sự, khi là ứng cử viên tổng thống năm 2007. Theo Le Monde số cuối tuần, cú sốc từ bản án của tòa án Paris gây ra hôm 25/09 là xứng đáng với tội danh, chứng tỏ « không ai có thể đứng trên luật pháp ».

Tuần báo thiên hữu Le Point cho rằng dù cánh tả đã thất bại trong tất cả các cuộc bầu cử kể từ 2017, nhưng không khí thiên tả vẫn bao trùm lên hầu như khắp các định chế. Bản án dành cho cựu tổng thống Nicolas Sarkozy cho thấy xu hướng không phán xét dựa theo pháp luật mà tùy theo đối tượng. Phải chăng thêm một dấu hiệu yếu kém của Pháp ?

Tuy « thành công » trong việc kết án ông Sarkozy năm năm tù, các thẩm phán đã tặng hai cái tát cho trang web Mediapart và Viện Kiểm sát Tài chánh (PNF). Tòa nhìn nhận điểm khởi đầu của cuộc điều tra không vững, tài liệu bằng tiếng Ả Rập do Mediapart « tiết lộ » năm 2012 về tài trợ của Libya cho chiến dịch tranh cử 2007 của Nicolas Sarkozy « có thể là giả mạo ». Cũng không tìm thấy dấu vết số tiền 50 triệu được cho là từ Kadhafi. Viện Kiểm sát Tài chánh lao theo hướng này để điều tra với phương tiện quy mô cũng trắng tay.

Tòa không chấp nhận cáo buộc nào trong số ba tội danh gán cho Sarkozy : tham nhũng, che giấu hành vi tham ô, tài trợ bất hợp pháp chiến dịch tranh cử tổng thống. Biết rằng không đủ chứng cứ, tòa án bèn « hóa phép » thành tội phạm có tổ chức, vận dụng điều 450-1 Luật hình sự thường dùng cho bọn buôn lậu ma túy hay khủng bố. Nhất định tống ông Nicolas Sarkozy vào tù, tòa án không hạ gục được một nhân vật mà họ đã biến thành tuẫn đạo, nhưng đã bước thêm một bước về một nền dân chủ giả hiệu.

Làm thế nào dùng tiền Nga đánh Nga ?

Về chiến tranh ở Ukraine, Le Point nói về « Kế hoạch ngoạn mục của Âu châu để tài trợ cho Ukraine bằng tiền của Nga ». Số tiền viện trợ 50 tỉ euro của Âu châu sẽ cạn trong năm nay, nên Ủy Ban Âu Châu đã đưa ra một kế hoạch táo bạo : Dùng tài sản Nga bị phong tỏa, với các thủ thuật « khiến các sách lược gia của Wall Street phải ngưỡng mộ ».

Số 176 tỉ euro là các trái phiếu của Ngân hàng Trung ương Nga đang được Euroclear lưu giữ ở Bỉ. Số tiền lời đã được xử dụng để viện trợ quân sự cho Kyiv, nhưng không ai dám đụng đến vốn gốc, trong khi Ukraine phải chật vật xoay sở. Theo kế hoạch, Liên Hiệp Âu Châu ký vay vốn của Euroclear với lãi suất bằng 0. Sau đó Bruxelles cho Ukraine vay, Kyiv chỉ hoàn trả khi nào được Moscow bồi thường chiến tranh. Cuối cùng khi hòa bình vãn hồi và Moscow phải trả giá cho việc hủy diệt đất nước Ukraine, số tiền này sẽ dùng để trả nợ.

Trên lý thuyết, chẳng ai tịch thu tiền của Nga cả, về pháp lý sở hữu chủ của 176 tỉ euro vẫn là Moscow. Euroclear tiếp tục thiếu nợ Nga, EU chỉ vay tạm của Euroclear thôi. Giả thiết tốt nhất là Nga bồi thường sau chiến tranh, chịu nhận hậu quả của việc xâm lăng, và Âu châu ngưng trừng phạt. Kyiv dùng tiền bồi thường để hoàn trả, Bruxelles trả cho Euroclear và công ty này hoàn tiền cho Moscow. Trong kịch bản ngược lại, Nga từ chối nghĩa vụ bồi thường chiến phí, Euroclear không có tiền để trả lại Moscow. Để tránh nguy cơ công ty này phá sản, tất cả quốc gia thành viên EU phải chia nhau trả số tiền 176 tỉ euro cho Euroclear.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz hoan nghênh kế hoạch này, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến nay vẫn do dự. Chương trình chỉ có thể thực hiện nếu Âu châu tiếp tục trừng phạt cho đến khi Nga chịu bồi thường. Bruxelles trông cậy vào điều 31 hiệp ước Âu châu để kéo dài cấm vận bằng đa số phiếu thay vì phải nhất trí như trước, nhằm chấm dứt các « săng-ta » của Hungary hay Slovakia.

Xâm nhập không phận NATO : Moscow muốn gieo rắc khủng hoảng

Le Nouvel Obs đặt câu hỏi : Vladimir Putin chơi trò gì ở Âu châu, qua những vụ xâm nhập không phận liên tục gần đây ? Ba Lan, Lỗ Ma Ni, Ái Sa Ni (Estonia) đều là các quốc gia thành viên NATO. Putin gây căng thẳng cho Liên minh với chi phí rất rẻ : một ít drone trong đó một số là mồi nhử đánh lạc hướng, vài chiếc MIG cũ kỹ, thay vì hàng trăm drone và hỏa tiễn đủ loại, hàng ngày vẫn nổ tung trên các mục tiêu dân sự ở Ukraine.

Chúng gieo rắc không khí khủng hoảng ở Ba Lan, các nước Baltic và tất cả những ai chẳng may ở gần Nga. Moscow trắc nghiệm việc phòng thủ của NATO, năng lực hoạt động của không quân và hệ thống phòng không của Liên minh Bắc Đại Tây Dương, thái độ chính trị của Âu châu và nhất là của Mỹ. Cuối cùng, những nốt muỗi đốt quân sự này chỉ là một phần của chiến tranh đa diện đang diễn ra : những khẩu hiệu bài Do Thái ở Paris, những chiếc đầu heo đặt trước các đền thờ Hồi giáo Pháp, lũng đoạn bầu cử Moldova…

Le Point dẫn nguồn tin từ Bloomberg tiết lộ các viên chức ngoại giao Pháp, Anh, Đức tại Moscow trong tuần này đã có những cuộc họp kín với các đại diện của Kremlin để bày tỏ sự bất bình, đồng thời cảnh cáo : NATO sẵn sàng trả đũa « với toàn bộ sức mạnh ». Nếu tiếp tục vi phạm không phận Liên minh Bắc Đại Tây Dương, phi cơ Nga sẽ bị bắn hạ. Theo truyền thông độc lập Nga, các cuộc họp này rất căng thẳng.

Tình báo Mỹ biết trước Nga sẽ xâm lăng Ukraine

Cũng liên quan đến Ukraine, Le Figaro Magazine tiết lộ « CIA biết tất cả về việc Nga chuẩn bị xâm lăng ». Trong một cuốn sách gây sốc mới xuất bản, một nhà báo điều tra của New York Times cho biết cơ quan tình báo Mỹ nhờ vào mạng lưới điệp viên đã nắm được chi tiết về « chiến dịch quân sự đặc biệt » mà Putin tung ra vào tháng 2/2022. Ông William Joseph Burns, giám đốc CIA từ tháng 3/2021 đến tháng 1/2025, đã kêu gọi toàn bộ các cơ quan tình báo Mỹ ủng hộ chương trình mang tên « Lời kêu gọi cầm vũ khí » vào cuối những năm 2010 để chống lại mối đe dọa từ Nga.

FBI huy động toàn lực ; Paul Nakasone, tướng bốn sao phụ trách an ninh quốc gia cho nghe lén những người thân cận Putin. Bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin yêu cầu cho vệ tinh gián điệp giám sát những chuyển động của quân Nga. Avril Haines, cựu phó giám đốc CIA phối hợp 17 cơ quan trực thuộc và huy động mấy chục chuyên viên phân tách để đánh giá các dữ liệu thu thập được. Tướng Nakasone cho biết kể từ ngày 11/10/2021, ông tin rằng Nga sẽ động binh, tất cả tin tức đều theo hướng này.

Sáng hôm đó ông Burns và bà Haines đến Phòng Bầu dục báo tin cho tổng thống Joe Biden và phó tổng thống Kamala Harris, có mặt ngoại trưởng Antony Blinken, bộ trưởng Austin và tướng Milley, rằng tổng thống Nga muốn xâm lăng Ukraine khi mùa đông đến. Vladimir Putin dành rất nhiều tiền cho các kế hoạch quân sự khẩn cấp và chuẩn bị quân dự bị. Burns và các đồng nghiệp trình bày chi tiết kế hoạch tấn công và chiến lược của quân đội Nga. Ông khẳng định « Đó sẽ là cuộc chiến trên bộ quy mô nhất tại Âu châu kể từ sau Đệ nhị Thế chiến ».

Giám đốc CIA đích thân sang Moscow để can ngăn

Người Ukraine sẽ chiến đấu rất dũng cảm, nhưng CIA cho rằng cơ hội bảo vệ được đất nước rất thấp, thậm chí là zero. Tình báo Mỹ dự đoán cuộc tấn công gần như tương tự với vụ Liên Xô xâm lăng Tiệp Khắc hồi năm 1968, với 250.000 quân và mất 100 giờ để đạt mục đích quân sự. CIA cho rằng Kyiv có thể nhanh chóng thất thủ.

Ông Biden hỏi : Vì sao Putin làm như vậy ? Burns cho biết từ 20 năm qua, Putin vẫn nghĩ rằng CIA đã lật đổ đế quốc Liên Xô và xúi giục các cuộc nổi dậy như tại Ukraine, và ông ta muốn trả thù. Putin bị ám ảnh bởi Ukraine, luôn lặp đi lặp lại rằng đó không phải là một quốc gia mà là một phần đế quốc Nga, và ông ta có nhiệm vụ dùng vũ lực để giành lại.

Tổng thống Mỹ gởi ông Burns đến Moscow để khuyên nhủ Putin nếu được. Ngày 02/10, giám đốc CIA bước vào điện Kremlin gặp Yuri Uchakov, cố vấn của Putin, Nikolai Patrouchev, chủ tịch Hội đồng An ninh, Serguei Narychkine, giám đốc tình báo, còn bản thân tổng thống Nga vẫn tự cô lập ở tư dinh Sotchi sau bốn đợt dịch Covid. Ông Burns nói chi tiết những gì CIA biết được về kế hoạch xâm lăng, cảnh báo hậu quả : trừng phạt kinh tế có thể làm tê liệt hệ thống ngân hàng Nga và đồng rúp mất giá. Nhưng Putin không hề nao núng. Ông ta tin chắc người Ukraine sẽ đầu hàng, không kháng cự nổi quân đội Nga đã được hiện đại hóa.

Tình báo Ukraine hiệu quả nhờ loại được những tay « nằm vùng »

Ngày 12/01/2022, ông Burns bay sang Kyiv nói chuyện với tổng thống Zelensky. Giám đốc CIA cho biết đã tập hợp đủ tin tức cụ thể về kế hoạch của Nga nhằm lật đổ chế độ, sát hại Zelensky, tấn công chớp nhoáng từ biên giới Belarus để chiếm Kyiv. Và kể từ hôm đó, Mỹ luôn chia sẻ tin tình báo cho Ukraine để giúp tự vệ.

Putin hoàn toàn sai lầm về sức mạnh của quân đội Nga, nghe những lời dối trá, tai ngơ mắt lấp trước nạn tham nhũng và sự bất tài, ngạo mạn của các tướng lãnh. Nhưng Ukraine không thể đẩy lùi Nga chỉ bằng quân sự, tình báo trở thành lá bài quan trọng.

Cần phải cấu trúc lại cơ quan tình báo Ukraine vốn đầy đặc tình của Nga, đã phá hoại trụ sở và đốt các hồ sơ trong vụ nổi dậy Maidan. CIA hỗ trợ đủ mọi cách, từ tái thiết đến huấn luyện bán quân sự, giúp cho đồng mình bị bao vây ở miền đông kỹ thuật bắn pháo tầm xa, chống tăng, liên lạc bí mật và ngụy trang…

Valentyn Nalyvaïtchenko, được bổ nhiệm đứng đầu cơ quan an ninh Ukraine SBU từ 2014 cho biết chỉ trong vòng một tuần lễ, đã sa thải 90 % cán bộ lãnh đạo là kẻ phản bội hay thân Nga trong SBU, và phải nhanh chóng tìm người thay thế. Chỉ sau vài tháng, một lực lượng phản gián mới của Ukraine đã được hình thành với sự trợ giúp của đối tác Mỹ. Tình báo Ukraine trở thành một trong những nguồn thông tin tốt nhất cho Hoa Kỳ về Nga. Tom Sylvester, phó giám đốc CIA nhận định đây là một trong những món đầu tư hiệu quả nhất của CIA và chánh phủ Mỹ.

Gaza : Đã đến lúc Hamas giương cờ trắng

Nhìn sang vùng Trung Đông, nhật báo Daraj của Liban được Courrier International trích dịch cho rằng « đã đến lúc để Hamas giương cờ trắng » đầu hàng. Hiện nay 2 triệu người Palestine đang trong ngõ cụt, một bên là Hamas trong tình trạng thảm hại, bên kia là Israel có lợi khi tiếp tục chiến tranh. Israel muốn thay đổi cơ cấu dân số. Trong trường hợp tốt nhất, người dân sẽ được chuyển về phía nam Dải Gaza, còn tệ nhất là phân nửa dân số bị đẩy ra khỏi dải đất này, chưa kể cái giá về nhân mạng. Hy vọng duy nhất còn lại là Gaza không bị hủy diệt, chỉ bị chiếm đóng, khi đó có thể tiến hành các dạng thức phản kháng dân sự.

Benjamin Netanyahou chẳng phải là một thiên thần trước các vụ khủng bố ngày 07/10, nhưng Hamas đã tạo điều kiện cho ông ta đáp trả. Tờ báo viết : « Chúng ta đã tỏ ra vô cảm trước những thường dân bị sát hại, và điều đó đã chống lại những tuyên bố và quyền lợi của chúng ta ». Nạn đói tiếp diễn, người dân tiếp tục chạy trốn bom đạn. Tại Liban, Hezbollah đã chấp nhận ngưng bắn và giải giáp. Tình trạng của Hamas còn tệ hơn Hezbollah cả về chính trị, quân sự và có thể cả sự ủng hộ của người dân. Phe này nên rời khỏi Dải Gaza. Thế giới đã đổi thay từ sau 07/10/2023, theo hướng ngược với mong muốn của Hamas. Uy lực của quân đội Israel không thể bị khuất phục bởi một chủ thuyết dựa trên ảo tưởng, chỉ dẫn đến tự sát tập thể.

(Theo RFI)