Hình minh họa: Tổng thống Mỹ Donald Trump) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau bên lề Thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bổn, ngày 29/06/2019 AP - Susan Walsh

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu, 10/10/2025, tuyên bố Hoa Kỳ sẽ áp thuế thêm 100% bắt đầu từ ngày 1 tháng Mười một đối với hàng nhập cảng từ Trung Quốc để trả đũa lệnh hạn chế của Bắc Kinh mới thông báo đối với xuất cảng đất hiếm, nguyên liệu thiết yếu cho nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là công nghệ cao.

Như vậy cộng thêm mức thuế đã có trước đó (30%), hàng Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ phải chịu mức thuế 130%. Theo thông cáo của Tòa Bạch Ốc, nhiều mặt hàng đặc biệt như nhôm, thép, đồng, dược phẩm hoặc đồ nội thất có thể phải chịu mức thuế cao hơn, 150%, thậm chí là 200%. Hoa Kỳ cũng sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát đối với việc xuất cảng “tất cả các phần mềm thiết yếu”.

Thông tín viên Vincent Souriau tại Washington giải thích :

« Donald Trump đã chọn cách đáp trả cứng rắn. Bực tức trước những tuyên bố của Bắc Kinh. Vài ngày trước, Trung Quốc đã áp dụng những biện pháp hạn chế xuất cảng chưa từng có ảnh hưởng đến toàn bộ sản phẩm làm từ đất hiếm : pin điện, chip điện tử, linh kiện kỹ nghệ cao.

Cả thế giới phụ thuộc vào những vật liệu này để phát triển điện thoại di động, máy tính hoặc vận hành hệ thống máy chủ trí tuệ / trí thông minh nhân tạo...

Hiện nay, Trung Quốc kiểm soát tới 90% thị trường đất hiếm và muốn buộc các công ty nước ngoài phải xin phép chính phủ Trung Quốc trước khi xuất cảng hàng hóa của họ. Nói cách khác, Bắc Kinh đang tìm cách kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất toàn cầu.

Tổng thống Donald Trump coi đây là « một lập trường vô cùng hung hăng » và « chưa từng có tiền lệ trong thương mại quốc tế » và cũng là một hành động đáng hổ thẹn về mặt đạo đức trong quan hệ của Trung Quốc với các quốc gia khác trong cộng đồng quốc tế.

Để trả đũa, ông cho biết sẽ áp thêm 100% quan thuế đối với hàng Trung Quốc, bắt đầu từ ngày 01/11. Trước đó, nguyên thủ Mỹ cũng thông báo không có lý do gì để gặp chủ tịch Tập Cận Bình, theo dự kiến diễn ra vào cuối tháng 10/2025 » (bên lề thượng đỉnh APEC ở Nam Hàn).

Cuộc chiến thương mại giữa hai nước lại trở nên căng thẳng. Ngày 10/10, Bắc Kinh thông báo sẽ áp các mức thuế « đặc biệt » đối với tàu Mỹ cập cảng Trung Quốc nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt tương tự được Hoa Thịnh Đốn ban hành tháng Tư. Trước đó, ngày 09/10, bộ Giao Thông-Vận Tải Mỹ đề nghị cấm các hãng hàng không Trung Quốc sử dụng không phận Nga cho các chuyến bay giữa Trung Quốc và Mỹ để khắc phục tình trạng cạnh tranh không công bằng.

Theo trang Bloomberg ngày 11/10, quyết định của Bắc Kinh liên quan đến kiểm soát xuất cảng các kỹ nghệ khai thác và sản xuất đất hiếm cũng khiến các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng linh kiện bán dẫn lo ngại và phải chuẩn bị cho những gián đoạn liên quan đến cuộc chiến thuế quan Mỹ-Trung, được cho là sẽ kéo dài.

(NĐT – Theo RFI)