.jpg)
Một người ủng hộ đảng đối lập chính của Đài Loan, Quốc Dân Đảng (KMT), vẫy cờ quốc gia trong một buổi biểu tình phản đối cuộc bầu cử trước Văn phòng tổng thống ở Đài Bắc vào ngày 25 tháng 7 năm 2025. AFP - I-HWA CHENG
Trung Quốc cố gắng lật đổ Đài Loan từ bên trong, giả thuyết gửi quân sang Ukraine gây phản ứng dữ dội trong chánh giới Đức, kế hoạch định cư hòng ngăn cản triển vọng thành lập Nhà nước Palestine của chính phủ Israel Netanyahu, các loại robot hình người đang dẫn đầu thị trường, đó là những chủ đề đáng chú ý trên các nhật báo Pháp số ra hôm nay, 22/08/2025.
Cuộc chiến không tiếng súng ở Đài Loan
Nhật báo thiên tả Libération hôm nay chạy tựa bài viết “Trung Quốc cố gắng lật đổ Đài Loan từ bên trong” với cuộc phỏng vấn thứ trưởng ngoại giao Đài Loan Ngô Chí Trung (François Wu). Theo ông Ngô, dù thế giới thường nhắc đến việc Bắc Kinh dự định xâm lược Đài Loan vào năm 2027, nhưng không nên bỏ quên triết lý của Tôn Tử: chiến thắng kẻ thù mà không cần dùng đến vũ lực.
Ông Ngô đưa ra một số ví dụ như khi một nhóm nghị sĩ đã bỏ phiếu chống việc tăng ngân sách quốc phòng và ngân sách dành cho bộ Ngoại Giao. Hay việc Trung Quốc xử dụng nhiều công cụ trực tuyến, như ứng dụng Tiểu Hồng Thư (một nền tảng chia sẻ dịch vụ và thông tin, đồng thời là kênh tuyên truyền của Bắc Kinh) hay TikTok, để tìm cách làm suy sụp tinh thần của người dân Đài Loan và xây dựng hình ảnh Trung Quốc như một cường quốc hòa bình. Điều này lại càng hiệu quả hơn bởi vì Đài Loan và Trung Quốc cùng xử dụng một ngôn ngữ.
Mỗi ngày, các trang mạng điện toán cảu chánh phủ Đài Loan phải hứng chịu hơn hai triệu cuộc tấn công mạng. Tuy nhiên, chính Đài Loan cũng là một mối đe dọa đối với chính quyền Trung Quốc. Ông Ngô chia sẻ rằng thành công của Đài Loan về dân chủ, công nghệ và kinh tế chứng minh cho tất cả mọi người – đặc biệt là những ai coi Đài Loan như một phần của Trung Quốc – rằng có những người Trung Quốc có thể sống rất tốt trong tự do, với các giá trị phổ quát, và rằng họ không nhất thiết phải chịu đựng sống dưới chính quyền của Tập Cận Bình.
Điều gì giúp Đài Loan trụ vững nếu Trung Quốc xâm lược ?
Vẫn theo thứ trưởng ngoại giao Đài Loan Ngô Chí Trung, có ba điều có thể giúp Đài Loan. Đầu tiên là việc khôi phục nghĩa vụ quân sự. Hiện nay, quân đội Đài Loan có hơn 180.000 binh sĩ, gần như ngang bằng với quân số của Pháp, và còn vượt cả lực lượng của Anh, Ý và Tây Ban Nha.
Thứ hai là sự hiện diện của các lực lượng quân sự đến từ các cường quốc. Năm ngoái, các tàu chiến của Hà Lan, Đức, Pháp, Vương quốc Anh, Thổ Nhĩ Kỳ đã đi qua eo biển Đài Loan. Năm nay, các hàng không mẫu hạm của Ý, Pháp và Anh đã hiện diện tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Hàng tháng, Hoa Kỳ đều tổ chức một cuộc tập trận quân sự. Quân đội Mỹ cũng như hải quân của Úc, Tân Tây Lan, Gia Nã Đại, và Nhật Bổn hiện diện rất rõ ràng tại đây. Tất cả những lực lượng đi qua đều gửi một thông điệp tới Trung Quốc: toàn thế giới đều quan tâm đến hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan.
Và thứ ba cần phải kể tới sự tham gia của Đài Loan vào các tổ chức quốc tế, chẳng hạn như WHO, điều mà ngày càng nhiều quốc gia đối tác đã yêu cầu. Nếu một trong ba trụ cột này ngừng hoạt động, chiến tranh sẽ xảy ra.
Trái lại, ông Ngô tỏ ra hoài nghi về các hiệp ước quốc tế có thể bảo đảm hòa bình cho Đài Loan hay ngăn chặn cuộc xâm lược từ Trung Quốc. Lấy dẫn chứng từ Hương cảng, ông cho biết Hương Cảng từng được bảo vệ bởi một hiệp ước quốc tế ký kết giữa Trung Quốc và Vương quốc Anh, nhưng điều đó đã bị hủy bỏ ngay khi Bắc Kinh muốn, như tướng Charles de Gaulle đã phát biểu năm 1963: “Các hiệp ước, cũng giống như thiếu nữ và hoa hồng, chỉ tồn tại được một khoảng thời gian thôi.”
Đức : Giả thuyết gửi quân sang Ukraine gây chia rẽ chánh phủ
Về thời sự Âu châu, dù việc khai triển quân đội Đức sang Ukraine vẫn chỉ là giả thuyết, nhưng riêng việc nhắc tới giả thuyết này cũng đã đủ khiến thủ tướng Đức hứng chịu không ít chỉ trích. Theo tờ Le Monde trong bài “Tại Đức (các đảng) la ó về tình huống gửi quân đến Ukraine”, sau hội nghị thượng đỉnh tại Washington hôm thứ Hai, khi được hỏi về đóng góp của Đức, Friedrich Merz đã ám chỉ đến tình huống quân đội nước này tham gia bảo đảm an ninh cho Ukraine trong trường hợp có một thỏa thuận hòa bình.
Ngay sau khi câu trả lời này được đưa ra, đảng cực hữu AfD đã thẳng thừng tuyên bố trên mạng xã hội :“Merz không muốn loại trừ tình huống khai triển binh sĩ Đức sang Ukraine. Điều này không giúp gìn giữ hòa bình, mà là một bước leo thang lâu dài đối với Nga. Chúng tôi muốn nói rõ rằng chúng tôi sẽ không gửi bạn sang Ukraine!”
Sahra Wagenknecht, lãnh đạo đảng Liên minh Sahra Wagenknecht, xuất thân từ đảng cánh tả Die Linke và theo lập trường chủ hòa, đã yêu cầu hôm thứ Hai trên mạng X rằng “Friedrich Merz phải loại trừ dứt khoát việc khai triển binh sĩ trong khuôn khổ các bảo đảm an ninh của phương Tây dành cho Ukraine.” Bà giải thích : “Chỉ cần nhìn vào những lý do lịch sử thôi là sẽ thấy. Trong trường hợp xung đột, nước Đức sẽ ngay lập tức trở thành một bên tham chiến, điều mà một thủ tướng không thể cho phép. Cũng không thể kỳ vọng rằng Moscow sẽ chấp nhận sự hiện diện của quân NATO tại Ukraine trong khuôn khổ một giải pháp đàm phán.”
Ngay cả trong nội bộ liên minh cầm quyền ba tháng nay tại Berlin, bao gồm phe bảo thủ CDU/CSU và đảng Dân chủ - Xã hội (SPD), chủ đề này cũng gây chia rẽ. Cựu thủ tướng (SPD) Olaf Scholz luôn luôn loại trừ việc đưa quân Đức sang Ukraine. Một thành viên chánh phủ thuộc đảng SPD phân tích :“Truyền thống của Đức là không có sự tách rời giữa Âu châu và Hoa Kỳ trong lĩnh vực quân sự(…) Điều đó không nhất thiết đồng nghĩa với việc quân đội Mỹ phải hiện diện trên thực địa, nhưng cần phải có một thành tố quân sự để duy trì mối liên kết. Đây là di sản của Chiến tranh Lạnh. Ý tưởng ở đây là ngăn chặn việc Putin có thể thành công trong việc gạt Mỹ ra khỏi vấn đề an ninh của Âu châu”.
Chánh quyền Israel muốn đào huyệt cho triển vọng Nhà nước Palestine
Về thời sự Trung Đông, tờ Le Monde trong bài “Israel thông qua kế hoạch định cư E1, chia đôi Cisjordanie”, cho biết khoảng 5000 người Palestine đang sinh sống tại vùng đất nhỏ hẹp nằm giữa Đông Jerusalem và khu định cư Israel Maalé Adoumim đã nhận được lệnh phải rời đi, trước khi xe ủi đến phá nhà cửa của họ. Chiến dịch phá huỷ có thể được tiến hành từ hôm qua, 21/08. Israel dự định xây dựng 3.400 căn hộ tại một vùng đất rộng 12 km vuông này để tạo nên một dạng “cầu nối” liên kết khu định cư Maalé Adoumim với Jerusalem.
Le Monde và La Croix đều nhận định rằng đây là cách để hủy diệt triển vọng thành lập một Nhà nước Palestine, đúng vào thời điểm mà nhiều quốc gia – đứng đầu là Pháp – đã tuyên bố ý định công nhận thực thể này tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng Chín năm nay.
Kế hoạch này của Israel sẽ càng làm gia tăng sự cô lập của các khu dân cư Palestine trong vùng, vốn đã bị bao vây bởi bức tường và các trạm kiểm soát. Việc đi lại giữa miền Bắc và miền Nam Cisjordanie (Bờ Tây) cũng như giữa các khu đô thị quanh khu E1 và thành phố Ramallah – thủ đô hành chánh của Chính quyền Palestine, sẽ thêm phần khó khăn.
Theo Aviv Tatarsky, thuộc tổ chức phi chánh phủ Israel Ir Amim, các kế hoạch của Israel đối với khu vực E1 đã thay đổi theo thời gian. “Ban đầu, đó là nhằm xác định biên giới cho một giải pháp hai Nhà nước trong tương lai,” ông cho biết. Tatarsky, một chuyên gia về toán học hoạt động vì sự chung sống hòa bình giữa người Do Thái và người Palestine tại Jerusalem, nói thêm: “Ngày nay thì rất khác: chánh phủ Israel không còn chỉ muốn phá hỏng triển vọng này. Họ đang đặt nền tảng cho việc sáp nhập Cisjordanie, với ý tưởng trục xuất người dân ở đó. Smotrich (bộ trưởng Tài Chánh, thuộc đảng cực hữu Mafdal, người thúc đẩy dự án này) nói rất rõ rằng việc quy hoạch khu vực E1 là một phần trong chương trình đó.”
Hệ quả là 5000 người Palestine giờ không biết phải đi đâu về đâu. Chính quyền Palestine, vốn đã rất suy yếu, sẽ không thể đền bù cho những người bị buộc di dời, trong khi tư pháp Israel thì không mấy sẵn sàng bảo vệ người Palestine.
Đa dạng thị trường robot hình người
Trong lĩnh vực công nghệ, nhật báo kinh tế Les Echos hôm nay có bài viết về “5 công ty kỳ lân trong thị trường robot hình người”. Đầu tiên có thể kể tới Figure AI, một công ty khởi nghiệp của California, được thành lập năm 2022 với những robot đầu tiên làm công việc lắp ráp thay các công nhân, trong nhà máy của BMW ở Nam Carolina.
Thứ hai là Agility Robotics, doanh nghiệp đã lựa chọn tập trung vào việc phát triển robot hậu cần, làm việc trong một số kho hàng và được trả lương như con người. Công ty này cho biết những con robot làm việc trong một khu vực riêng biệt, bởi vì chúng vẫn chưa có giấy phép cần thiết để làm việc trực tiếp cùng con người. Agility Robotics đang nghiên cứu một phiên bản mới của robot, với pin có thời gian hoạt động lâu hơn, cũng như một trạm nơi robot hình người có thể tự động đến để nạp điện khi gần hết pin.
Thứ ba là bộ não robot của Skild AI với châm ngôn “bất kỳ robot nào, bất kỳ nhiệm vụ nào, chỉ một bộ não duy nhất.” Khẩu hiệu này tóm tắt tham vọng của Skild AI: một trí tuệ nhân tạo đủ tự chủ để thích ứng với mọi kịch bản bất ngờ trong thế giới thực. Skild AI đang phát triển một “bộ não” với mô hình học máy nền tảng giúp nó“thực sự hiểu thế giới vật chất” xung quanh. Bộ não này có thể thích ứng với mọi loại “cơ thể” của robot, dù là robot hình người (humanoid) hay bốn chân (quadruped).
Thứ tư là robot phục vụ của UBTech, một statup Trung Quốc, chuyên thực hiện các nhiệm vụ vận chuyển trong các nhà máy xe hơi, trong nhà hàng. Ngoài ra chúng còn có thể trở thành hướng dẫn viên du lịch hoặc nhân viên dọn dẹp nhà cửa.
Cuối cùng là robot hình người G1, cũng của Trung Quốc. Những con robot này được trang bị phần mềm mã nguồn mở, cho phép khách hàng lập trình để robot thực hiện các tác vụ khác nhau. Cũng cần phải nhấn mạnh đến một đặc điểm đã làm nên thương hiệu của các sản phẩm Trung Quốc : chi phí gần như không có đối thủ. G1 được chào bán với giá chỉ 16.000 đô-la.
(Theo RFI)
