Reuters, By Khanh Vu and Francesco Guarascio – Nguồn: https://www.reuters.com/world/asia-pacific/fistful-dollars-rice-vietnam-farmers-displaced-15-billion-trump-golf-club-2025-08-11/

Dân Việt News: biên dịch

Một người nông dân làm việc tại địa điểm được chỉ định cho sân golf tương lai của Trump ở tỉnh Hưng Yên, Việt Nam, ngày 30 tháng 7 năm 2025. REUTERS/Khanh Vu

Một người nông dân làm việc tại địa điểm được chỉ định cho sân golf tương lai của Trump ở tỉnh Hưng Yên, Việt Nam, ngày 30 tháng 7 năm 2025. REUTERS/Khanh Vu

HƯNG YÊN, VIỆT NAM, ngày 11 tháng 8 (Reuters) - Nông dân Việt Nam Nguyen Thi Huong đã mất ngủ kể từ khi chính quyền yêu cầu bà rời bỏ nông trại để chuyển thành một khu nghỉ dưỡng golf (golf resort) do gia đình Trump hậu thuẫn, đổi lại bà chỉ được trả 3.200 đô-la và gạo.

Khu nghỉ dưỡng golf này, dự kiến khởi công xây dựng vào tháng tới, đang đề nghị hàng nghìn người dân làng các phần bồi thường, như vừa nói ở trên, để rời khỏi mảnh đất đã nuôi sống họ trong nhiều năm hoặc nhiều thập niên, theo sáu người có tin tức trực tiếp và các tài liệu mà Reuters xem được.

Dự án này là dự án hợp tác đầu tiên của doanh nghiệp gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Việt Nam. Dự án này đã nhanh chóng được phê duyệt khi Việt Nam đàm phán một thỏa thuận thương mại quan trọng với Hoa Thịnh Đốn (Washington).

Các công ty phát triển và xây dựng bất động sản hiện đang cắt giảm các ước tính phí bồi thường từ mức ước tính ban đầu hơn 500 triệu đô-la, một người quen thuộc với các kế hoạch cho biết, nhưng, từ chối giải thích lý do cho việc cắt giảm chi phí bồi thường này.

Khu đất rộng 990 mẫu (héc-ta) được chỉ định để làm sân golf hiện đang là các trang trại trồng cây ăn quả như chuối, nhãn và các loại cây trồng khác.

Trong khi một số người nhìn thấy cơ hội, rất nhiều nông dân là người cao niên và lo ngại rằng họ sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các sinh kế khác trong nền kinh tế năng động của Việt Nam với dân số chủ yếu là người trẻ.

Bà Huong, 50 tuổi, người được yêu cầu rời khỏi mảnh đất rộng 200 mét vuông của mình ở tỉnh Hưng Yên, gần thủ đô Hà Nội, với mức giá thấp hơn mức lương trung bình một năm tại Việt Nam, nói: "Cả làng đều lo lắng về dự án này vì nó sẽ lấy đất của chúng tôi và khiến chúng tôi mất việc làm".

Theo hồ sơ pháp lý và một nguồn tin thân cận với thỏa thuận, công ty bất động sản Kinh Bắc City, của Việt Nam, và các đối tác sẽ phát triển câu lạc bộ golf hạng sang này sau khi trả cho Tổ chức Trump (Trump Organization) 5 triệu đô-la để mua bản quyền thương hiệu (brand licensing rights).

Doanh nghiệp gia đình Trump sẽ điều hành câu lạc bộ sau khi sân golf này hoàn thành, nhưng không tham gia vào việc đầu tư và bồi thường cho nông dân (“Trump's family business will run the club once completed, but is not involved in the investment and in compensation to farmers”).

Trump đã nói rằng tài sản của ông trong các doanh nghiệp được nắm giữ trong một quỹ tín thác do các con ông quản lý, nhưng các tiết lộ vào tháng Sáu cho thấy thu nhập từ các nguồn đó cuối cùng sẽ thuộc về Tổng thống Mỹ.

Bộ Nông nghiệp Việt Nam, nhà cầm quyền Hưng Yên, Tổ chức Trump và Kinh Bắc City đã không trả lời các câu hỏi về mức bồi thường.

Nhà cầm quyền sẽ xác định mức bồi thường cuối cùng dựa trên diện tích và vị trí đất, với sự phê duyệt chính thức dự kiến vào tháng tới. Năm nông dân đang phải đối mặt với việc bị mất đất cho biết nhà cầm quyền đã thông báo các khoản đền bù trị giá từ 12 đến 30 đô-la cho một mét vuông đất nông nghiệp.

Nhà cầm quyền cũng đề nghị các khoản tiền trả thêm cho các cây trồng bị nhổ đi, và cung cấp gạo trong một vài tháng, gần giống với thông tin trong một tài liệu mà Reuters đã xem.

Một người biết về kế hoạch bồi thường trên cho biết mức đền bù được nhắc tới này là chính xác, từ chối nêu tên vì thông tin không được công khai.

Một quan chức địa phương từ chối nói về khoản bồi thường, nhưng, cho biết giá đất nông nghiệp trong khu vực này thường không vượt quá 14 đô-la cho một mét vuông. Giá cả thường cao hơn ở các tỉnh khác.

Ở nước Việt Nam do Đảng Cộng sản cần quyền, đất nông nghiệp do nhà nước quản lý. Nông dân được giao những mảnh đất nhỏ để sử dụng dài hạn, nhưng, không có tiếng nói khi nhà cầm quyền quyết định lấy lại đất. Các cuộc phản đối diễn ra thường xuyên nhưng thường không có kết quả.

Nhà cần quyền chi trả tiền bồi thường nhưng thực ra tiền này là do các công ty (nhà) phát triển bất động sản phải chi trả.

Bốn trong số những nông dân, được Reuters liên lạc, nói không hài lòng với mức giá đề nghị vì những mảnh đất nhỏ của họ nhận được những số tiền đền bù thấp.

Hàng ngàn người dân làng sẽ bị ảnh hưởng, theo một tài liệu thứ hai từ nhà cầm quyền địa phương mà Reuters xem được, những tài liệu đó nêu rõ quyết định đền bù sau cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào tháng tới.

Bà Huong thuê một mảnh đất lớn hơn từ những người dân làng khác, nhưng chỉ có thể yêu cầu bồi thường đất cho mảnh đất nhỏ trước đây đã được giao cho bà, và cho những cây mà bà trồng. "Rốt cuộc, một người như tôi có thể làm được gì?"

LẤY LÚA ĐỔI ĐẤT.

Thủ tướng Việt Nam, Phạm Minh Chính, cho biết nông dân sẽ được bồi thường một cách công bằng khi ông phát biểu vào tháng Năm tại lễ khởi công dự án sân golf trước sự chứng kiến của con trai của ông Trump, là ông Eric, phó chủ tịch cấp cao của Tổ chức Trump.

Ông Đo Đinh Huong, một nông dân khác, người được thông báo lô đất của mình sẽ được bồi thường với mức giá khoảng 12 đô-la một mét vuông, cho biết: "Chúng tôi không có quyền thương lượng. Thật là điều nhục nhã" (That’s a shame).

Ông Hương nói rằng ông sẽ chấp nhận mức giá mà ông tin như vậy là thấp nếu đất được xử dụng để xây dựng đường sá hoặc cơ sở hạ tầng công cộng khác.

"Nhưng đây là một dự án kinh doanh. Tôi không biết dự án đó sẽ đóng góp như thế nào cho cuộc sống của người dân."

Theo một trong những tài liệu mà Reuters có được, nhà cầm quyền cũng đã đề nghị bồi thường bằng gạo, với thời hạn từ hai đến mười hai tháng.

Bà Nguyen Thi Chuc, một nông dân 54 tuổi trồng chuối tại mảng đất sẽ trở thành sân golf Trump, được nhà cầm quyền thông báo rằng bà có thể nhận được khoảng 30 đô-la cho một mét vuông cho mảnh đất rộng 200 mét vuông của mình.

Bà nói, "Tôi đã già rồi và không thể làm gì khác ngoài việc làm ruộng".

Ngược lại, các luật sư và các công ty đầu tư trong tỉnh cho biết sân golf này sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn và làm giàu cho dân làng.

Ông Le Van Tu, một người dân địa phương, 65 tuổi, người sẽ được đền bù cho mảnh đất nhỏ của mình và sở hữu một quán ăn trong một ngôi làng mà sân golf sẽ được xây kế bên, cho biết ông sẽ tân trang quán ăn của mình thành một nhà hàng để phục vụ những khách hàng giàu có hơn.

Ông Tu cho biết giá đất trong làng đã tăng gấp 5 lần kể từ khi dự án được công bố vào tháng Mười. Ông cũng rất vui vì một trang trại lợn gần đó sẽ bị dỡ bỏ: "Không khí sẽ không còn mùi hôi thối nữa."

Bài viết của Francesco Guarascio và Khanh Vu; Biên tập bởi Saad Sayeed