Sukumar Subramaniam, Giám đốc điều hành Sarathy Exports - nhà sản xuất dệt may tại Karur (miền nam Ấn Độ), đang phải chuẩn bị tinh thần cho những cuộc đàm phán vô cùng khó khăn.
Ngay sau thông báo thuế nhập cảng 50% của Mỹ (dự kiến có hiệu lực vào ngày 27/08), Dollar General đã yêu cầu ông giảm giá 16%, và nhiều khách hàng Mỹ khác dự kiến sẽ sớm đưa ra yêu cầu tương tự.
Ông Subramaniam chia sẻ với Nikkei Asia : "Đơn giản là không thể đưa ra mức giảm giá lớn như vậy. Biên lợi nhuận không thể duy trì được với những khoản chiết khấu đó. Tôi chỉ có thể giảm tối đa khoảng 3%”.
Ông Subramaniam chỉ là một trong hàng ngàn nhà sản xuất Ấn Độ đang vật lộn với đợt tăng thuế mạnh từ Mỹ. Trước đây, hàng Ấn Độ đã phải chịu thuế 25%, nhưng sẽ bị tăng lên 50% từ 0h ngày 27/08 (giờ Mỹ). Lý do được Trump đưa ra là để trừng phạt Ấn Độ vì tiếp tục mua dầu từ Nga - điều mà ông cho rằng đang "tiếp sức cho cỗ máy chiến tranh”.
Mức thuế này là một trong những mức cao nhất mà Mỹ áp dụng với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, khiến hàng hóa Ấn Độ trở nên đắt đỏ hơn nhiều trên thị trường Mỹ và làm giảm nghiêm trọng sức cạnh tranh
Chánh sách này đã đẩy các nhà cung cấp Ấn Độ vào thế khó: Giảm giá sẽ làm lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng, nhưng từ chối sẽ đồng nghĩa với việc bị loại khỏi thị trường lớn nhất thế giới.
Alexandra Hermann, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Oxford Economics nhận định : "Với thuế 25%, việc cắt giảm biên lợi nhuận và tối ưu hóa hiệu quả vẫn có thể giúp các hãng sản xuất Ấn Độ cạnh tranh với các nước Á châu khác, nơi thuế cơ bản khoảng 20%. Nhưng với thuế 50%, điều này gần như không thể”.
Ông Subramaniam, với khoảng 25% doanh số đến từ Mỹ, dự báo đơn hàng sẽ "giảm mạnh" nếu thuế 50% được duy trì. Nguyên nhân là khách hàng có thể dễ dàng mua các sản phẩm tương tự từ Việt Nam (chịu thuế 20%) hoặc Trung Quốc (hiện 30%, dự kiến tăng lên trên 50% từ 10/11).
Mặc dù chánh phủ Mỹ đã loại trừ một số ngành như dầu mỏ, dược phẩm và điện thoại thông minh khỏi đợt tăng thuế này, tác động đến nền kinh tế Ấn Độ vẫn rất nặng nề. Theo ước tính của GTRI (Sáng kiến Nghiên cứu Thương mại Toàn cầu) - một tổ chức tư vấn có uy tín tại New Delhi, các ngành còn lại chiếm tới 72% trong tổng kim ngạch xuất cảng 86.5 tỷ USD sang Mỹ và có thể mất đến 90% đơn hàng.
Ajay Srivastava, người sáng lập GTRI, đã nhấn mạnh tính nghiêm trọng của tình hình khi gọi đây là "mối đe dọa sinh tồn" đối với các ngành sử dụng nhiều công nhân như may mặc, dệt may, hải sản và đồ trang sức. Các ngành này có nguy cơ mất thị phần mà họ đã dày công xây dựng trong suốt 20 năm qua, dẫn đến hậu quả rất nghiêm trọng về việc làm cho hàng triệu người Ấn Độ.
Gấp rút tìm thị trường thay thế
Trước tình hình khó khăn, các công ty sản xuất Ấn Độ đang tìm kiếm thị trường thay thế. Subramaniam lên kế hoạch tăng cường doanh số tại Âu châu, Nam Mỹ và Phi châu. Tuy nhiên, chiến lược này cũng đầy thách thức.
Srivastava phân tách : "Hầu hết các quốc gia đang đối mặt với thuế từ 15% đến 20%, và giá cao hơn ở Mỹ dự kiến sẽ làm giảm nhu cầu. Điều này đồng nghĩa với việc các nhà xuất khẩu toàn cầu sẽ cạnh tranh quyết liệt để xả hàng dư thừa vào các thị trường thay thế, khiến việc phát triển kinh doanh mới trở nên vô cùng khốc liệt”.
Các chuyên gia kinh tế vẫn hy vọng Mỹ sẽ cuối cùng hủy bỏ mức thuế thêm 25% khi hai nước đạt được thỏa thuận thương mại, nhưng hiện tại các cuộc đàm phán đang bị đình trệ. Tình hình còn trở nên phức tạp hơn khi Thủ tướng Modi đã có lập trường cứng rắn, tuyên bố Ấn Độ sẽ không nhượng bộ về bảo vệ nông dân trong nước, ngay cả khi bản thân ông phải "trả giá đắt".
Điểm bất đồng chính trong đàm phán là việc Ấn Độ từ chối mở cửa thị trường nông nghiệp và sữa cho hàng nhập cảng từ Mỹ. Bế tắc này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ thương mại mà còn đe dọa trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ. Công ty phân tách Nomura đã ước tính rằng căng thẳng thương mại này có thể khiến tăng trưởng GDP của Ấn Độ giảm 0.2% so với mức dự báo 6.2% cho năm tài chánh hiện tại.
Một số doanh nghiệp như Kama Jewelry ở Mumbai đang xem xét kế hoạch chuyển sản xuất sang Mỹ, bất chấp chi phí cao. Giám đốc điều hành Colin Shah cho biết Mỹ là thị trường "quan trọng" tạo ra 30 triệu USD doanh số hàng năm, chiếm khoảng một nửa tổng xuất cảng của công ty.
Ông Shah nói : "Đối với nhiều nhà sản xuất, thị trường Mỹ chiếm phần đáng kể trong kinh doanh, không thể thay thế dễ dàng. Xét thấy thuế quan sẽ còn tồn tại lâu dài, chúng tôi phải bắt đầu thiết lập sản xuất tại đó... Chi phí đắt đỏ hơn đáng kể so với Ấn Độ, nhưng chúng tôi không còn lựa chọn nào khác”.